Czym jest otyłość i co jest jej przyczyną?
Otyłość możemy stwierdzić, gdy masa ciała jest zbyt duża w stosunku do wzrostu. Najczęściej dla określenia otyłości stosujemy wskaźnik wagowo-wzrostowy, czyli BMI (ang. Body Mass Index).
Wskaźnik ten wyliczamy, dzieląc masę ciała w kilogramach przez wysokość ciała w metrach do kwadratu. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), dla osób dorosłych BMI w przypadku nadwagi wynosi 25 kg/m2, a w przypadku otyłości – 30 kg/m2.
U dzieci i młodzieży wartość wskaźnika BMI zależy od płci, zmienia się również wraz z wiekiem. Dlatego opracowano tzw. siatki centylowe, które pozwalają ocenić, czy dziecko prawidłowo rośnie i przybywa na wadze. Uwzględniają one wiek dzieci, osobno dla chłopców i dziewcząt. Według obowiązującej obecnie definicji WHO, nadwaga jest zaburzeniem, w którym wartość wskaźnika BMI jest równa lub większa od 85 centyla (≥85c), a mniejsza niż 95 centyla (<95c), natomiast otyłość rozpoznajemy, gdy wartość wskaźnika BMI jest równa lub większa od 95 centyla (≥95c).
Pomimo większej świadomości na temat zdrowia, liczba osób z otyłością z roku na rok wciąż wzrasta. Z czego to wynika? Jak tłumaczą specjaliści, to postęp cywilizacyjny i techniczny sprzyja rozwojowi otyłości. Znacząco ograniczyliśmy aktywność ruchową, związaną z codziennymi czynnościami (zmywa za nas zmywarka, odkurzacz sam odkurza, zakupy zamawiamy do domu itd.), a także popularność wysoko przetworzonej i jednocześnie bogatej w energię żywności. To sprawia, że przyjmujemy zbyt dużo kalorii w stosunku do naszego zapotrzebowania, tworząc w ten sposób dodatni bilans kaloryczny i prowadząc do zwiększenia tkanki tłuszczowej w organizmie.
Mocno niepokojący jest fakt, że otyłość coraz częściej diagnozowana jest u dzieci i młodzieży. Według Instytutu Matki i Dziecka, w Polsce na nadwagę i otyłość cierpi co piąty chłopiec i co siódma dziewczynka w wieku szkolnym. Zapobieganie tej tendencji jest ogromnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego.
Woda niezbędna do zdrowego życia
Epidemię otyłości może ograniczyć upowszechnienie wiedzy na temat znaczenia wody dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Potwierdzono, że niedostateczne spożycie wody przyczynia się do obniżenia naszej wydolności fizycznej, negatywnie wpływa również na funkcje poznawcze czy nastrój. Spożywanie wody pozwala natomiast na prawidłowe tempo utleniania tłuszczów, co znacząco pomaga w redukcji masy ciała.
U osób z nadwagą i otyłością dostarczanie zalecanej ilości wody w ciągu doby może więc korzystnie zmieniać proporcje tkanek w ciele - zwiększać całkowitą zawartość wody w organizmie i zawartość beztłuszczowej tkanki mięśniowej, a także przyczyniać się do spadku tkanki tłuszczowej. Wyniki badań nie pozostawiają wątpliwości, że zastąpienie wszystkich spożywanych słodkich napojów wodą pitną może skutecznie zmniejszyć całkowity pobór energii w ciągu dnia, a to z kolei przyczynia się do redukcji masy ciała, zmniejszenia obwodów ciała oraz zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie.
Podkreślmy przy tym, że wodę w organizmie trzeba stale uzupełniać, gdyż jest ona wydalana przez nerki, wraz z potem, przez drogi oddechowe czy łzy. Ile więc powinniśmy spożywać wody, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu i wspomóc proces zmniejszania otyłości? W Polsce normy zalecanego spożycia wody zostały opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, w których uwzględniono zarówno wodę pitną w postaci czystej, jak i wodę pochodzącą z napojów oraz wodę dostarczaną wraz z pokarmem.
Na przykład dzieci w wieku 7-9 lat powinny wypijać 1750 ml wody na dobę, ale ich nieco starsi rówieśnicy już 2100 ml/dobę. Dorośli mężczyźni dla prawidłowego funkcjonowania organizmu potrzebują około 2500 ml wody na dobę, natomiast kobiety - 2000 ml/dobę. Wyjątkiem są kobiety w ciąży, które powinny zwiększyć ilość wypijanej wody o 300 ml/dobę, a w czasie laktacji o 700 ml.
Trzeba jednak pamiętać, że w niektórych sytuacjach należy indywidualnie określić, ile wody powinniśmy spożyć. Zależy to od naszej aktywności fizycznej, temperatury powietrza i wilgotności czy składu diety. Niewątpliwie jednak woda pozostaje jednym z najważniejszych czynników w walce z otyłością.