Waga prawidłowa u dzieci
Wagę prawidłową, niedowagę, nadwagę lub otyłość u dzieci diagnozuje się zawsze poprzez porównanie wagi dziecka do reprezentatywnej próbki dzieci w tym samy wieku z dokładnością do pół roku. Poszczególne wskaźniki i parametry ciała dzieci powinny być także zestawiane w porównaniu dla tej samej populacji - np. dla dzieci żyjących w Polsce.
Porównanie tej wagi wyraża się w centylach. Jeżeli dziecko osiągnęło 10 centyl, oznacza to, że 10% dzieci z reprezentatywnej próbki ma mniejszą wagę, natomiast 90% dzieci z reprezentatywnej próbki ma wagę większą.
Dzieci - nawet tej samej płci - rozwijają się jednak w różnym tempie. Różnią się zarówno wagą ale także i wzrostem. Z tego powodu istotnym elementem zawsze w zestawieniu z wagą powinien być wzrost dziecka. W tym wypadku wzrost dziecka również rzutuje się na siatkę centylową.
WHO opracowało uniwersalne, międzynarodowe siatki centylowe, które dobrze odwzorowują potencjał wzrostowy każdego dziecka, natomiast przyjęty w nich zakres normy jest stosunkowo szeroki.
Dla populacji Polski zostały stworzone siatki centylowe w ramach projektu OLAF i OLA.
Standardy norm nieco różnią się w Polsce od tych w innych krajach. W naszym kraju mają zastosowanie normy nieco mniej restrykcyjne - jest to odpowiednie 3/97 (zdecydowanie poniżej / powyżej normy) oraz 10/90 (poniżej / powyżej normy) centyla. W wielu innych krajach stosuje się podział 15/85 oraz 3/97, co oznacza, że więcej dzieci jest uznawane jako poza normą.
W Polsce przyjęło się zatem, że prawidłową wagę u dzieci w Polsce stwierdza się, jeżeli znajdują się pomiędzy 10 a 90 centylem.
Jak sprawdzić w jakim centylu znajduje się dziecko?
Wykorzystując wiek dziecka z dokładnością do pół roku, szukamy odpowiedniej wartości na osi X siatki centylowej a następnie szukamy na osi Y wagi dziecka. Punkt przecięcia wskazuje obszar ograniczony krzywymi (liniami). Na prawej osi Y odczytujemy w jakim centylu znajduje się dziecko bazując na obszarze, w którym się znajduje.
Siatki centylowe różnią się od siebie dla chłopców i dla dziewczynek, ponieważ dzieci w zależności od płci rozwijają się w różnym tempie:
Waga prawidłowa u dziecka
Jeżeli Twoje dziecko ma obecnie prawidłową wagę nie spoczywaj na laurach. Kontroluj regularnie (co 6 - 12 miesięcy) wagę dziecka. W przypadku dzieci ich rozwój podzielony jest na poszczególne fazy - w tym fazy zwiększonego wzrostu. W trakcie tych procesów mogą następować zmiany behawioralne jak i nawyki żywieniowe. Mogą one mieć wpływ na współczynnik wagi dzieci. Zauważone w porę zmiany mogą być skorygowane bez konieczności podejmowania leczenia.
Waga a wysokość dziecka
Pomimo prawidłowej wagi na skali centylowej wskaźnika Cole’a, sprawdź czy dziecko znajduje się w prawidłowym zakresie wzrostu dla jego wieku. Weryfikuje się to również na podstawie odpowiedniej skali centylowej.
Czasami bywa tak, że waga dziecka w stosunku do jego wzrostu jest prawidłowa, jednak wzrost dziecka znacznie odbiega od średniej dzieci w tym samym wieku. Może to być spowodowane różnymi chorobami, które mogą wymagać leczenia specjalistycznego.
W przypadku niektórych chorób związanych ze zbyt dużą wysokością lub z niskim wzrostem u dzieci, leczenie jest możliwe tylko do określonego wieku dziecka - dlatego tak istotne jest wykrywanie tych odchyleń na jak najwcześniejszym etapie.