Otyłość I stopnia

Otyłość I stopnia

Otyłość I stopnia to choroba, która widnieje w klasyfikacji ICD-10 jako kod E66. To pierwszy w kolejności stopień otyłości człowieka na podstawie wskaźnika BMI. Występuje gdy BMI znajduje się pomiędzy 30 a 35 punktów.

Zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego "Otyłość" oznacza nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie.

Z medycznego punktu widzenia otyłość I stopnia jest uznawana za chorobę. Jest to stan, w którym ilość energii dostarczanej poprzez pożywienie istotnie przewyższa jej zużycie przez organizm.

W przypadku wskaźnika BMI, stan Otyłości I stopnia występuje u osób dorosłych, w zależności od ich wzrostu, gdy waga znajduje się z zakresie wskazanych poniżej wartości

Wzrost [cm]:	140	150	160	170	180	190	200	210
Waga [kg]:	60 - 68	67 - 78	76 - 89	86 - 101	97 - 113	108 - 126	119 - 139	132 - 154

W przypadku wskaźnika WHtR, stan nadwagi występuje u osób dorosłych, w zależności od ich wzrostu, gdy obwód talii znajduje się z zakresie wskazanych poniżej wartości:

Wzrost [cm]:	140	150	160	170	180	190	200	210
Obwód talii kobiety [cm]:	75,5 - 81	81 - 87	86,5 - 93	92 - 98,5	97 - 104,5	102,5 - 110	108 - 116	113 - 122
Obwód talii mężczyzny [cm]:	81 - 88	87 - 94,5	93 - 101	98,5 - 107	104,5 - 113	110 - 119,5	116 - 126	122 - 132,5

Stan Otyłości I stopnia to stan zagrażający zdrowiu i sprzyjający różnym powikłaniom i chorobom przewlekłym związanym z chorobą otyłości.

Długie utrzymywanie się tego stanu wymaga konsultacji lekarskiej i leczenia w trybie ambulatoryjnym.

Otyłość I stopnia w Polsce

W Polsce istnieje wiele badań populacyjnych mierzących stopień otyłości lub niedowagi Polaków. W zależności od tych badań wyniki nieznacznie się od siebie różnią.

Z badań wynika, że Otyłość I i II stopnia dotyka około 14,9% mężczyzn oraz 14,8% kobiet - to ponad 5 mln osób.

Z badań wynika, że osoby z otyłością żyją średnio o ok. 15 lat krócej, przy czym 25-35 lat w chorobie znacznie pogarszającej jakość życia.

Skutki związane z otyłością I stopnia

Otyłość w każdym stadium choroby może poważnie zaburzać pracę całego organizmu – prowadząc do licznych powikłań. Nadmiernie rozwinięta tkanka tłuszczowa wydziela czynniki prozapalne, utrzymujące w organizmie osoby otyłej stały stan nieznacznie nasilonego zapalenia. Prowadzi to do powolnego postępującego uszkodzenia komórek i narządów, czego bezpośrednim skutkiem mogą być takie choroby i dolegliwości takie jak:

• nadciśnienie tętnicze
• miażdżyca
• podwyższony cholesterol LDL
• choroba niedokrwiennej serca i inne choroby układu krwionośnego
• ryzyko powstawania zakrzepów krwi
• cukrzyca typu 2
• problemy z układem pokarmowym
• kamica nerkowa
• choroby pęcherzyka żółciowego
• zaparcia
• hemoroidy
• problemy z układem moczowym
• zwiększone zagrożenia nowotworami macicy i jąder
• zapalenie ścięgien
• bóle kręgosłupa i stawów
• skrzywienie kręgosłupa / dyskopatia
• problemy z podbiciem stopy
• płaskostopie
• artretyzm
• niedokrwienie kończyn
• żylaki kończyn
• oraz znacznie więcej

W przypadku otyłości I stopnia prawdopodobieństwo wystąpienia powyższych schorzeń jest umiarkowane, ale liczba potencjalnych negatywnych skutków jest na tyle duża, że wystąpienie wystąpienie kilku z nich przy tej chorobie jest niemal pewnikiem.

W zależności od zaawansowania otyłości, jeżeli znajdujesz się pograniczu nadwagi a otyłości możesz jeszcze podjąć próbę samodzielnego poradzenia sobie z tym problemem.

Jeżeli jednak jest to już otyłość zaawansowana, należy skontaktować się z lekarzem lub dietetykiem w celu podjęcia działań zmierzających w kierunku zmniejszenia masy ciała.

Otyłość I stopnia, nieleczona w szczególności w wieku powyżej 40-50 lat może szybko przerodzić się w Otyłość II stopnia, ze względu na zmiany zachodzące w organizmie kobiet oraz mężczyzn.

Otyłość I stopnia zaczyna objawiać się także pogorszeniem jakość życia w zakresie:

• Kondycji i realizacji prostych aktywności fizycznych (np. wchodzenie po schodach, zakładanie lub zawiązywanie butów, schylanie się, korzystanie z wanny itp.)
• Wyglądu estetycznego
• Życia seksualnego
• Zapachu

Przyczyny otyłości I stopnia

Do tej pory zdiagnozowano ponad 50 różnych przyczyn wzrostu masy prowadzącej do otyłości. Można je jednak podzielić na sześć kategorii: przyczyny środowiskowe, psychologiczne, genetyczne, hormonalne, chorobowe oraz odlekowe.

Środowiskowe przyczyny otyłości:

• nieprawidłowe odżywianie
• zwyczaje rodzinne i regionalne w przyrządzaniu i spożywaniu posiłków
• niewielka aktywność fizyczna
• niedobór snu
• stres

Psychologiczne przyczyny otyłości:

• niska samoocena i brak samoakceptacji
• obniżony nastrój
• depresja
• zastępowanie jedzeniem istotnych potrzeb emocjonalnych
• zespół nocnego jedzenia
• zespół kompulsywnego jedzenia
• uzależnienie od jedzenia

Genetyczne przyczyny otyłości:

• w odkładaniu nadmiernej masy tkanki tłuszczowej w organiźmie znaczenie może odgrywać wiele różnych genów w tym te niesklasyfikowane
• jednym z najistotniejszych wskazuje się gen określony mianem genu otyłości - FTO, znajdujący się na 16 chromosomie
• PPARg (gen receptora aktywowanego proliferatorami peroksysomów typu g)
• adiponektyna
• rezystyna

Hormonalne przyczyny otyłości:

Nadwaga może być spowodowana niedoborem, nadmiarem lub niewłaściwym działaniem hormonów:

• hormony tarczycy (tyroksyna i trójjodotyronina)
• parathormon
• melatonina
• glikokortykosteroidy
• hormony płciowe
• hormony tkanki tłuszczowej (leptyna i adiponektyna)
• cholecystokinina
• bombezyna
• glukagonopodobny
• peptyd-1 (GLP-1)
• peptyd YY (PYY)
• insulina
• grelina

Chorobowe (wtórne) przyczyny otyłości:

Niektóre choroby mają znaczący wpływ na wzmożone odkładanie się tłuszczu w organiźmie człowieka. Z najistotniejszych można wskazać:

• niedoczynność tarczycy
• niedoczynność przysadki
• zespół policystycznych jajników
• zespół Turnera
• zespołu Cushinga

Odlekowe (wtórne) przyczyny otyłości:

Wiele leków stosowanych w leczeniu różnych chorób wpływa na procesy metaboliczne w tym przyrost masy ciała. Do farmaceutyków tych należy przede wszystkim zaliczyć następujące grupy leków:

• kortykosteroidy
• psychotropowe
• przeciwpadaczkowe
• przeciwpłytkowe

Leczenie otyłości I stopnia

Otyłość jest chorobą, którą należy leczyć. Głównym celem leczenia otyłości (każdego stopnia) jest obniżenie wagi chorego, oraz zapobieganie ponownemu przyrostowi masy ciała.

O sposobie leczenia zawsze powinien decydować lekarz, który dobierze odpowiednią terapię indywidualnie do każdego pacjenta.

W niektórych sytuacjach osoba chora może podjąć samodzielne leczenie. W przypadku otyłości I stopnia, jest to możliwe ale we wczesnym stadium choroby - gdy znajduje się na pograniczu nadwagi i otyłości.

Jeżeli jednak w ciągu pół roku nie jesteś w stanie poradzić sobie z nadwagą i zmniejszyć masy ciała, powinieneś poprosić o pomoc lekarza i dietetyka.

W przypadku Otyłości I stopnia najczęściej stosuje się odpowiednią dietę oraz odpowiednią aktywność fizyczną. Leczenie farmakologiczne jest brane pod uwagę, w przypadku współistnienia innych schorzeń (np. cukrzycy).

Dieta w leczeniu otyłości I stopnia

Dieta powinna być uboga energetycznie tak, aby bilans energetyczny był ujemny. Ważne jest by dieta i dzienne zapotrzebowanie kaloryczne było ustalone przez dietetyka. Zbyt mała ilość pokarmu może powodować niedożywienie organizmu (występuje ono nawet u osób otyłych).

Wartości kaloryczne muszą być dobrane tak, aby organizm korzystał ze zmagazynowanej tkanki tłuszczowej jako źródła energii ale miał również dostarczane wszelkie inne niezbędne składniki odżywcze, witaminy i minerały.

Ważnym elementem diety podczas leczenia nadwagi jest picie wody lub wody z cytryną, które znacznie ułatwiają procesy metaboliczne i ograniczają łaknienie.

Należy przy tym ograniczyć cukry, tłuszcze (w szczególności zwierzęce) i smażone mięso (w szczególności wołowe i wieprzowe).

Niezwykle istotnym elementem diety w leczeniu nadwagi jest regularność przyjmowania posiłków - powinno to być 4-5 posiłków spożywanych o tej samej porze w odstępach od 3-4 godzin.

Aktywności fizyczne

W przypadku otyłości I stopnia, zalecamy ze skorzystania z porad fizjoterapeutów i trenerów osobistych specjalizujących się w nadwadze. Nieodpowiednia aktywność fizyczna może prowadzić do urazów, niedotlenienia i innych powikłań związanych z przeciążeniem organizmu. Zbyt lekkie ćwiczenia z drugiej strony nie odniosą skutku.

Odpowiednio dobrane ćwiczenia w znacznym stopniu sprzyjają redukcji masy ciała i ogólnej kondycji zdrowotnej. Przyczyniają się do spalania tłuszczu i zwiększenia masy mięśniowej.

W tym stopniu zazwyczaj można sobie pozwolić na cięższe ćwiczenia, ale w przypadku gdy przekraczasz wagę 100kg lub jesteś niej blisko, należy unikać ćwiczeń obciążających stawy (np. bieganie).

Codzienne ćwiczenia mają także na celu wytworzenie dobrego nawyku w celu późniejszej konieczności utrzymania wagi na poziomie prawidłowy.

Jeżeli ważysz blisko lub powyżej 100 kg, pamiętaj, że nie powinieneś wykonywać niektórych ćwiczeń obciążających stawy. Skonsultuj się z lekarzem, trenerem personalnym lub fizjoterapeutą jeżeli nie masz pewności jakie ćwiczenia możesz wykonywać lub nie.

Wspomaganie lekami w leczeniu otyłości I stopnia

W stanie otyłości I stopnia zazwyczaj nie stosuje się żadnych leków wspierających spalanie nadmiaru tłuszczu. W niektórych przypadkach lekarz może jednak zaordynować odpowiednie leki.

Decyzję o stosowaniu leków zawsze powinien podejmować lekarz. Może się na to zdecydować, gdy pozostałe metody zawiodą lub gdy osoba chora cierpi na inne choroby towarzyszące.

W Polsce stosuje się dwa rodzaje leków podczas leczenia otyłości:

• obniżające wchłanianie tłuszczy i przyswajanie kalorii
• wprowadzające uczucie sytości i zmniejszające apetyt

Wsparcie przez bliskich lub nadzór osób trzecich

Choroba otyłości jest bardzo trudna do leczenia. Niezależnie czy podejmujesz próbę samodzielnie czy z pomocą lekarza i dietetyka, wymaga poświęcenia i zaparcia w szczególności ze strony chorego. To chory musi chcieć schudnąć.

Zazwyczaj wszelkie niepowodzenia samodzielnej próby zmniejszenia masy są związane z niedostatecznie silną wolą osoby z otyłością, która nie stosuje się do rygorów opracowanej diety czy nie prowadzi dość częstych i wydajnych aktywności fizycznych. Warto jest więc pomyśleć także o wsparciu takiej osoby przez najbliższych lub psychologa.

Dobrym rozwiązaniem może być także korzystanie ze stałego nadzoru dietetyka i trenera osobistego (stacjonarnego lub przyjeżdżającego do osoby chorej). Pod rozwagę należy także wziąć tzw. "Diety pudełkowe". To bardzo drogie rozwiązania, ale pozwalają rygorystycznie zadbać o odpowiednią dietę, ilość spożywanych kalorii i aktywność fizyczną w szczególności w przypadku mniej zdyscyplinowanych osób.