Kiedy lekarz decyduje się na zastosowanie farmakoterapii?
Lekarze niechętnie stosują nowe leki przeciw otyłości. Często jest to związane z lekami poprzednich generacji, które w konsekwencji nie okazały się zbyt bezpiecznymi i powodowały bardzo dużo skutków ubocznych - głównie związanych z depresjami, samobójstwami i chorobami serca.
Każdy lek lub suplement diety może powodować niepożądane skutki i problemy zdrowotne. Z tego względu przed rozpoczęciem przyjmowania któregokolwiek z nich należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
W przypadku nadwagi nie ma żadnych wskazań do zastosowania leczenia farmakologicznego. Nadwagę prawie zawsze można leczyć odpowiednią dietą, ujemnym bilansem kalorycznym oraz aktywnością fizyczną.
O zastosowaniu leków można mówić dopiero przy otyłości I stopnia. Wiele środowisk wskazuje, że lekoterapię należy wdrażać dopiero przy BMI większym od 30 i gdy zawiodą inne metody leczenia. Lekarze rzadko więc decydują się przy tym stopniu otyłości na stosowanie środków farmakologicznych. Zwykle podejmują tę decyzję, gdy inne leczenie nie przynosi rezultatów przez dłuższy okres.
Najczęściej leczenie farmakologiczne jest stosowane dopiero przy otyłości II stopnia. Otyłość III stopnia zwykle jest wskazaniem do leczenie chirurgicznego.
Decyzję o rodzaju zastosowanego leczenia zawsze powinien podejmować lekarz - w tym o stosowaniu leków i zwykle tylko wtedy gdy zawiodą inne terapie i metody leczenia.
Farmakoterapia nie jest wskazana i nie powinna być stosowana jako leczenie otyłości pierwszego wyboru. Należy ją raczej traktować jako dodatkowy sposób przy leczeniu dietą i wysiłkiem fizycznym lub alternatywę gdy zawodzą inne metody.
Farmakoterapia nieprawidłowo stosowana zagraża zdrowiu i życiu a jej stosowanie powinno być nadzorowane przez lekarza.
Leki na otyłość stosowane dawniej - wycofane i zakazane
Fenfluramina
Lek na otyłość hamujący łaknienie stosowany do 1997 roku. Został wycofany ponieważ powodował Walwulopatie - chorbę zastawek serca, powodując zagrożenia dla życia pacjentów.
Desfenfluramina
Lek na otyłość hamujący łaknienie stosowany do 1997 roku. Został wycofany ponieważ powodował Walwulopatie - chorbę zastawek serca, powodując zagrożenia dla życia pacjentów.
Sibutramin
Lek na otyłość wprowadzający uczucie sytości stosowany do 2010 roku. Został wycofany ponieważ przyczyniał się do znacznego zwiększania ryzyka zawału serca oraz udaru - CVD.
Na tereniu Unii Europejskiej substancja sibutramina została całkowicie wycofana i jest niedozwolona w jakichkolwiek lekach. Niestety nadal na czarnym rynku można kupić suplementy diety na odchudzanie zwierające tą substancję.
Rimonabant
Lek dostępny na rynku Unii Europejskiej w latach 2006-2008. Został wycofany, ponieważ prowadził do depresji oraz wielu samobójstw.
Obecnie stosowane leki przy leczeniu otyłości
W Europie stosuje się dwa rodzaje leków podczas leczenia otyłości:
- obniżające wchłanianie tłuszczy i przyswajanie kalorii
- wprowadzające uczucie sytości i zmniejszające apetyt
Uwaga! Niektóre leki pierwotnie stosowane w leczeniu stanów depresyjnych (sertralina, fluoxetina, bupropion) lub padaczki (topiramat, zonisamid) wykazują działanie zmniejszające apetyt oraz ubytek masy ciała. Żaden z tych leków nie jest jednak zalecany jako lek do leczenia otyłości.
Obecnie stosowane leki w leczeniu otyłości:
Dietylopropion, Fendimetrazyna, Benzfetamina
Leki z grupy sympatykomimetyków, stosowane w krótkoterminowych terapiach. Najstarszy z nich był zarejestrowany w 1960 roku a najmłodszy w 1973 a więc każdy z nich ma blisko lub ponad 50 lat i są obecnie uważane jako leki starej generacji.
Orlistat, Xenical PI 2013
Orlistat jest lekiem z grupy Inhibitorów lipazy trzustkowej, stosowany przy długoterminowych terapiach. Został zarejestrowany w 1997 roku a więc ponad 20 lat temu.
Skutki uboczne: Narażenia na cyklosporynę, absorbuje witaminę K, niekiedy prowadzi do niewydolności wątroby, w przypadku nietolerancji leku duże ryzyko biegunki tłuszczowej (steatorrhea)
Przeciwwskazania: Przewlekłe zaburzenia wchłaniania pokarmów, choroby pęcherza moczowego
Zaleca się stosowanie dodatkowych suplementów witaminowych przy stosowaniu tego leku.
Lorcaserin, Belviq PI 2012
Antagonista receptora 5HT2c której substancją czynną jest lorkaseryna.
Skutki uboczne: Bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie, zespół serotoninowy, zastawkowa choroba serca, uszkodzenie poznawcze, depresja, hypoglikemia, priapism
Przeciwskazania: ciąża, stosowanie inhibitorów monoaminooksydazy MAOI
Fentermina / Topiramat ER, Qsymia PI 2012-2013
Lek z grupy sympatykomimetyków, stosowany w krótkoterminowych terapiach. Jeden z niewielu leków starych (zarejestrowany w 1973 r.) wykorzystywanych obecnie w leczeniu otyłości. Jest to lek przeciw-padaczkowy, GABA inhibitor anhydrozy węglanowej, antagonista glutaminianergiczny.
Skutki uboczne: toksyczność na płód, zaburzenia poznawcze, kwasica metaboliczna, hipoglikemia, parestezje, dysgeuzja, zawroty głowy, suchość w ustach
Przeciwskazania: ciąża, nadczynność tarczycy, jaskra, stosowanie inhibitorów monoaminooksydazy MAOI
Naltrekson SR, CONTRAVE PI
Antagonista receptora opioidowego
Skutki uboczne: skłonności samobójcze, deregulacja ciśnienia krwi oraz tętna, drgawki, jaskra, hepatotoksyczność, nudności, wymioty, bóle głowy, zawroty głowy, bezsenność
Przeciwskazania: ciąża, drgawki, nadciśnienie, nadużywanie opioidów, stosowanie inhibitorów monoaminooksydazy MAOI
Bupropion SR, CONTRAVE PI
Inhibitor wychwytu zwrotnego DA i NA.
Skutki uboczne: skłonności samobójcze, deregulacja ciśnienia krwi oraz tętna, drgawki, jaskra, hepatotoksyczność, nudności, wymioty, bóle głowy, zawroty głowy, bezsenność
Przeciwskazania: ciąża, drgawki, nadciśnienie, nadużywanie opioidów, stosowanie inhibitorów monoaminooksydazy MAOI
Liraglutyd 3.0 mg, Saxenda PI
Antagonista receptora GLP-1.
Skutki uboczne: ostre zapalenie trzustki, zapalenie pęcherzyka żółciowego, uszkodzenie nerek, zachowania samobójcze, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, dyspepsja, bóle brzucha
Przeciwskazania: ciąża, nowotwór, problemy z tarczycą
Wskazane leki stosowane obecnie do leczenia otyłości mają więc bardzo wiele potencjalnych i groźnych skutków ubocznych. Stosowane powinny być wyłącznie pod nadzorem lekarza i w ostateczności. Nie podejmuj samodzielnie ryzyka związanego z ich stosowaniem.
Jeżeli nie wyobrażasz sobie chudnięcia bez dodatkowych środków wspomagających, proponujemy zastanowić się nad bezpiecznymi rozwiązaniami - np. przebadanymi suplementami diety lub środkami opartymi o przebadane zioła. Pamiętaj też, że same środki nie sprawią że schudniesz. Zawsze potrzebna do tego jest odpowiednia dieta bazująca na ujemnym bilansie kalorycznym oraz odpowiednia aktywność fizyczna.
Źródła: